Blizna to tkanka łączna włóknista powstająca w miejscu uszkodzenia skóry. Jej głównymi celami jest zamknięcie rany, zapewnienie stabilności tkanki i wkomponowanie się w tkanki w taki sposób aby zapewnić stan sprzed urazu. Kształtowanie się blizny przebiega w 3 fazach: zapalnej, proliferacyjnej i przebudowy i może trwać nawet kilka lat.
Blizny często stanowią problem medyczny, psychologiczny i kosmetyczny. Mogą być przyczyną:
– ograniczenia ruchomości (problem lokalny i globalny), – zaburzeń, w tym bólu, w odległym dla blizny miejscu (m.in. bóle głowy, bóle kręgosłupa), – zaburzeń postawy ciała, – zmiany wzorców ruchu, – zaburzeń perystaltyki układu pokarmowego, – problemów z płodnością, – niespecyficznych dolegliwości z układu moczowego, – dyspareuni, – zaburzeń unerwienia, – przeczulicy, niedoczulicy, świądu, pieczenia, – zaburzenia priopriocepcji, – nieestetycznego wyglądu, – depresji.
Żadna terapia nie usunie całkowicie blizny. Pracując z blizną dążymy do: jej integracji z tkankami otaczającymi, zniesienia lub zmniejszenia zaburzeń/ograniczeń, których była przyczyną. Na skutek terapii zmianie ulega wygląd (rozmiar, kolor, wypukłość), elastyczność, przesuwalność blizny.
Praca z blizną, jeśli to możliwe, powinna rozpocząć się jeszcze przed zabiegiem operacyjnym (zabiegi planowane). Przygotowanie tkanek znacząco wpłynie na proces gojenia rany i formowania się blizny. Edukacja pacjenta w zakresie ochrony blizny, autoterapii, a także modyfikacji czynności dnia codziennego są równie istotnym elementem.
Badania pokazują, iż kluczowe jest pierwsze 7 dni po zabiegu w formowaniu się zrostów. Już w tym okresie należy rozpocząć terapię (nie będzie to bezpośrednia praca z blizną). Postępowanie (środki, intensywność) jest zależne od fazy gojenia się rany, a także do prezentowanego obrazu zaburzeń. Wieloletnie blizny również warto poddać terapii. Jednakże należy pamiętać, iż efektywność pracy będzie stosunkowo mniejsza, jednakże wciąż widoczna.